Omurga; 7 tanesi boyunda, 12 tanesi sırtta, 5 tanesi belde, 5 tanesi sakrum denilen yapıda ve 4 tanesi kuyruk sokumunda yer almak üzere toplam 32 omurdan oluşur. Her bir omur ön ve arka olmak üzere iki bölüme ayrılır. Ön bölüm ağırlık taşıyıcı fonksiyon görürken, arka bölüm hareketin yapılmasına yardımcı olur. Ön ve arka bölümler arasındaki boşluk, omurların üst üste gelmesi ile omurga boyunca devam eden bir kanal oluşturur. Bu kanal, içinde yer alan omurilik ve sinir köklerini koruyucu bir fonksiyon üstlenir.
Omuriliğe ya da sinir köklerine olan bası, bu dokuların çevresindeki bağların yapısında bozulma ve kaslardaki aşırı kasılma ağrının kaynağını oluşturur.
Ağrı, ani başlangıçlı (akut) ya da uzun süreli (kronik) olabilir. Ani başlangıçlı ağrı çoğunlukla kalçada hissedilir. Uzun süreli ağrı ise kalçadan bacağa doğru yayılım gösterir.
Ağrı ile birlikte bacaklarda uyuşma, güçsüzlük, idrar ve dışkı kaçırma ile cinsel bozukluklar görülebilir.
Ağrıya sebep olan hastalıklar en sık bel fıtığı, dar kanal ve omurda kaymadır, %1 oranında ise abse, tümör gibi ciddi hastalıklar görülür.
Tanıya yönelik olarak hasta öncelikle hastadan alınan bilgiler ve muayene bulguları ile değerlendirilir. Görüntüleme yöntemlerinden bel grafileri ve MR yardımcı olur. Gerek duyulduğu takdirde EMG yapılabilir.
Tedavide; ilaç tedavisi, fizik tedavi ve rehabilitasyon ile cerrahi olmak üzere 3 seçenek vardır. İlaçla uygulanan tedavi ağrı kesicilerden ve kas gevşeticilerden oluşur. Hastaların şikayetlerini azaltmaya yöneliktir ancak var olan problemi ortadan kaldırmaz. Fizik tedavi ve rehabilitasyon yine ağrıları azaltmaya yönelik teknikler içerir. Cerrahi tedavi ise var olan problemi ortadan kaldırmaya yönelik yapılacak girişimdir.
Hasta için hangi tedavinin uygun olacağına hekim iyi bir öykü, ayrıntılı bir muayene sonrasında tetkik sonuçları ile karar verir. Karar verilirken hastanın yaşı, genel durumu, eşlik eden diğer hastalıkları da göz önünde bulundurulacağından her hastaya yaklaşımın aynı olmayacağı bilinmelidir.
Bel-bacak ağrısı insanların günlük yaşamlarını sosyal, ekonomik ve psikolojik yönden etkileyen önemli hastalıklardan biridir. Bu konuda gösterilecek hassasiyet kişisel olarak sağlıklı bir yaşama katkı sağlayacağı gibi ağrının sebep olduğu psikolojik yıkım, iş gücü kaybı gibi sosyal problemleri de azaltarak toplum sağlığına katkıda bulunacaktır.
|