BAŞ AĞRISINDA 2016 YILINDA YAPILAN ÖNEMLİ ÇALIŞMALARIN ÖZETİ

-Geniş bir başağrısı çalışmasında 116470 hemşirenin 17500 migren tanısı konuldu.10 yıllık takipte damarsal problemler kaydedildi.Migreni olan hastalarda sadece inme değil kalp krizi riskinde artma görüldü.Bu nedenle özellikle kadın hastaların diğer riskleri azaltması sigarayı bırakması,varda yüksek tansiyonunu düzeltmeleri tavsiye edildi

-Triptanlar halen etkili ve diğer ağrı kesicilere üstün

-Migren ve küme baş ağrısında kalsiyum gen' le ilişkili peptit reseptörüne karşı antikor (CGRP) çalışması faz II çalışması sonlandı.Migren hastaların yarısında en az % 50 azalma görüldü.Emniyetli ve güvenli.Faz III çalışmalara başlanacak.

-Migrende, L-Carnitine ve orexin antagonisti Filorexant başarısız bulundu.

-Botilunum toxini halen etkili görünüyor.

-Migren ve auralı migrenli hastalarda patent foremen Ovale(PFO)nin kapatılması migren ataklarını önlemede istatiksel bir anlam yok

-Küme başağrısında CİVAMİDE nazal sprey fazII çalışmada etkili görünüyor.Faz III çalışmalar başlanacak

-Transküteneus Vagal Sinir uyarılması uygulaması küme baş ağrısında etkili ,diğer migren tiplerinde araştırma devam ediyor .

-Karbamezepin veya pregabaline  tolera edemeyen ve kontrendikasyonu olan hastalarda botilinum toksini işe yarıyor (Bu bilgiler Medscape Neurolgy sitesinde Dr.Christoph Diener'in söyleyişinden özetlenerek alıntı yapılmıştır.27 kasım 2016)

Baş ağrıları en sık karşılaşılan ve teşhisinde en fazla güçlük çekilen hastalık belirtilerinden biridir. Baş ağrıları kendisi bir hastalık olduğu gibi çoğu zamanda altta yatan bir hastalığın belirtisidir.

Bu kısa yazıda baş ağrıları ile ilgili genel bilgiler verilecek ve baş ağrılarına sebep olan hastalıklar kısaca anlatılacaktır.

İnsanların %60-70 kadarı hayatlarının herhangi bir döneminde baş ağrıları ile karşılaşmaktadır. Herhangi bir şikayetle doktora başvuran hastaların hemen hemen yarısında baş ağrısı vardır, ancak bunların sadece %10 kadarında baş ağrısı en önemli problemdir.

BAŞ AĞRISI NEDENLERİ

Baş ağrısı beyinde yapısal bir bozukluk olmaksızın (birincil) ortaya çıkabilir ya da beyni ve vücudu etkileyen başka hastalıklara bağlı olarak (ikincil) gelişebilir.

Birincil baş ağrıları,

1. Migren
2. Gerilim tipi baş ağrısı
3. Küme baş ağrısı
4. Diğer birincil baş ağrıları

İkincil baş ağrıları,

1. Baş ve/veya boyun travmasına bağlı
2. Baş ve/veya boyun damar hastalıklarına bağlı
3. Kafa içi, damar dışı nedenlere bağlı
4. Madde veya madde yoksunluğuna bağlı
5. Mikrobik hastalıklara bağlı
6. Kan biyokimyasındaki bozukluklara bağlı
7. Göz, kulak, burun, sinüs, diş, ağız sorunlarına bağlı
8. Psikiyatrik bozukluklara bağlı

SIK GÖRÜLEN BAŞ AĞRILARI

Gerilim Tipi Baş Ağrısı:

• Başı çevreleyen adalelerin kasılmasına bağlıdır ve sıklıkla başın tümünde ağrı hissedilir
• Ağrı; ağırlık, basınç hissi, sıkıştırma tarzındadır.
• 5-10 dakika kadar sürebileceği gibi günlerce aralıksız da devam edebilir.
• Bulantı, kusma, ışık ve sesten rahatsız olma oldukça nadirdir.
• Ağrılar genellikle günün ilerleyen saatlerinde öğleden sonra başlar ve uykuya dalmada güçlük yaratabilir.
• Değişik faktörler gerilim tipi baş ağrısını ortaya çıkarabilir. Psikolojik stres, endişe, depresyon, kas zorlanması (uzun süre araba kullanmak, kötü oturuş pozisyonunda çalışmak... gibi), baş ağrısını gidermek amacıyla aşırı ilaç kullanmak bunlar içinde sayılabilir.

Migren:

 Migren en sık rastlanan nörolojik hastalıklardan biridir. Türkiye'de 15-55 yaş grubu arasında kişilerde migren görülme sıklığı: kadınlarda %21.8 erkeklerde %10.9'dur. Genellikle pek çok migren hastasının ailesinde başka bir migren hastası daha bulunur. Migren tipi baş ağrısının özellikleri:

• Ataklar halinde gelir (ataklar arasında baş ağrısı yoktur)
• Tedavi edilmez ise 4-72 saat sürer
• Sıklıkla tek taraflıdır
• Zonklayıcı karakterdedir ve şiddetlidir
• Bulantı ve/veya kusma eşlik edebilir
• Işığa ve sese duyarlılık vardır
• Fizik aktivite ile ağrı şiddetlenebilir
• Ağrı başlamadan önce "yanıp-sönen ışıklar, zig-zag çizgiler ... gibi" görsel belirtiler olabilir

Migreni Tetikleyen Faktörler:  Bazı yiyecek ve içecekler (eski peynir, çerez, çikolata, yoğurt, soğan, incir, karaciğer, kafeinli yiyecek ve içecekler, tütsülenmiş ya da salamura balık/et, şarap), yaşam tarzı değişiklikleri (çok fazla ya da az uyumak, aç kalmak, fiziksel veya zihinsel yorgunluk, vardiya çalışması), adet dönemi, hava / mevsim / basınç değişiklikleri, titreşen / parlak / fluoresan ışıklar, parlak gün ışığı, kokular (parfüm, kimyasal maddeler, sigara), stres.

KÜME BAŞ AĞRISI:

• Erkeklerde daha sıktır
• Göz etrafında, zonklayıcı, şiddetli, dakikalar süren ancak gün içinde 15 dakika - 3 saat arasında defalarca tekrarlayan, o taraf gözde kızarıklık, yaşarma, o göz bebeğinde küçülme ve göz kapağında düşüklük, burunda tıkanıklık ve akmaya neden olan ağrılardır.
• Bu nitelikteki ağrı kümeleri yılın belli zamanlarında 4-8 hafta boyunca devam eder.

TANI

Sekonder (ikincil) baş ağrısının hangi grupta olduğunu belirlemek için,

* geniş bir hikaye alma

* nörolojik muayene,

* kan ve idrar tahlilleri

* beyin görüntülemesi

* EEG (elektroensefalografi),

* gereken durumlarda lomber ponksiyon (belden su alma)

işlemleri yapılması planlanır.

TEDAVİ

Baş ağrısının özellikleri, ağrının nedenini belirleme ve tedavi seçiminde en önemli veridir. Bu nedenle hastalar, baş ağrısının karakteri ve sıklığını, eşlik eden belirtileri iyi tanımlamalıdır. Baş ağrısı tedavisi sebebine bağlıdır. Eğer önemli bir hastalık bulunmuşsa bunun tıbbi yada cerrahi olarak tedavisi gereklidir. Eğer sebep depresyon yada anksiyete(bunaltı) ise hastanın aile doktoruna yada psikiyatriste başvurulur. Eğer sebep migren yada yüksek tansiyon ise teşhisin kanıtlanması ve bu konunun uzmanının tedavisi en iyi çözümdür.

Baş ağrısı çok sık görüldüğü için ağrının herhangi bir hastalık belirtisi olup olmadığı konusunda doktorunuza yardım edebilirsiniz. Eğer değilse , vereceğiniz bilgi doktorun sizin için uygun tedaviyi düzenlemesine yardımcı olabilir.

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DURUMLAR

Baş ağrısı yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilese de sıklıkla hayati tehlike oluşturmaz. Ancak baş ağrısı;

Sık olmamakla birlikte baş ağrıları daha ciddi rahatsızlıkların habercisi olabilir. Aşağıdaki türden baş ağrıları çekiyorsanız doktorunuza danışmanız gerekmektedir:

• Baş ağrınız aniden ortaya çıkıyorsa
• Geçmiyorsa
• Çift görmenize neden oluyor, halsizliğinizi artırıyor veya duyu kaybına neden oluyorsa
• 50 yaşından sonra ortaya çıkmışsa
• Başınıza aldığınız bir darbe veya kaza sonrası ortaya çıkmışsa
• Boynunuzda sertlik veya ateş şeklinde kendini gösteriyorsa
• Alışmadığınız bir durum yaratıyorsa
• Şu ana kadar başınızın hiç böyle ağrımadığını düşünüyorsanız